Rotarlar, kayıp bagajlar veya güvenlik kontrol noktalarındaki uzun kuyruklar… Uçmak, genelde zaman kazandırsa da getirdiği zorluklar da yok değil. Şimdi tüm bu sorunlara bir yenisi daha ekleniyor. Ve hatta bilim insanları belki de daha büyük bir probleme işaret ediyor: Şiddetli türbülans.
Giderek daha fazla sayıda uçak yolcusu, akıllı telefonlarında aşırı türbülansın korkunç görüntülerini kaydedip paylaşıyor. Maalesef nadiren de olsa yaşanan türbülans, bu yılın başlarında bir iş jetinde bir yolcunun ölümüne neden olduğu gibi ölümcül bir hale gelebilir.
Her yıl on binlerce uçak şiddetli türbülansa maruz kalıyor. Türbülansların, küresel havacılık sektörüne yaralanma maliyetleri, uçaklardaki yapısal hasar ve uçuş gecikmelerinden kaynaklanan tahmini maliyeti ise 1 milyar dolara varıyor.
GEZEGEN ISINDIKÇA TÜRBÜLANS DA ARTACAK
İngiliz araştırmacılar da şiddetli türbülansın 1979’dan bu yana yüzde 55 arttığını ve gezegen ısındıkça muhtemelen daha da yaygınlaşacağını buldular.
Araştırmaya göre; küresel ısınma, uçakların hızlarını artırmak için jet akımında bozulmalara neden oluyor.
Araştırma yazarı Profesör Paul Williams, “Önümüzdeki yıllarda daha sert havanın daha inişli çıkışlı uçuşlara neden olmasını önlemek için gelişmiş türbülans tahmin ve tespit sistemlerine yatırım yapmalıyız” dedi.
Bazı uçak türbülansları, sıra dağların üzeri veya konvektif fırtınaların yakınları gibi konumlarda meydana gelir ve büyük ölçüde önlenebilir.
Araştırmaya göre, dünyanın en yoğun uçuş rotalarından biri olan Kuzey Atlantik üzerindeki sıradan bir noktada, şiddetli türbülansın toplam yıllık süresi 1979’da 17,7 saatten yüzde 55 artarak 2020’de 27,4 saate çıktı. Orta türbülans yüzde 37 artarak 70 saatten 96,1 saate ve hafif türbülans yüzde 17 artarak 466,5 saatten 546,8 saate yükseldi.
ABD ve Kuzey Atlantik en büyük artışları yaşarken, uzmanlar Avrupa, Orta Doğu ve Güney Atlantik üzerindeki diğer yoğun uçuş yollarında da türbülansta önemli artışlar görüldüğünü tespit etti.
Ekibe göre, çalışmaları, küresel ısınmadaki artışlara paralel olarak son yıllarda açık hava türbülansının arttığına dair şimdiye kadarki en iyi kanıtı temsil ediyor.
